Czym jest lęk o zdrowie?
Lęk przed chorobą (hipochondria), nazywany też lękiem o zdrowie, to chroniczny niepokój związany z przekonaniem o poważnej chorobie. Osoby dotknięte tym problemem intensywnie monitorują swoje ciało, interpretując normalne odczucia i doznania jako oznaki poważnej patologii. Często niewielkie symptomy, takie jak ból głowy czy delikatne kłucie w klatce piersiowej, urastają w ich wyobraźni do rozmiarów zagrożenia życia.
Przyczyny nadmiernego zamartwiania się o zdrowie
Przyczyny lęku przed chorobą (hipochondria) są złożone i często wynikają z kombinacji czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych. Genetyczna podatność na lęki, traumatyczne doświadczenia związane z chorobą w przeszłości (u samej osoby lub w rodzinie), negatywne przekonania na temat zdrowia i choroby, a także nadmierne korzystanie z internetu w celu diagnozowania swoich dolegliwości, mogą przyczyniać się do rozwoju tego zaburzenia.
Jak objawia się nadmierna troska o zdrowie?
Objawy hipochondrii są różnorodne i mogą obejmować: ciągłe sprawdzanie ciała w poszukiwaniu objawów choroby, obsesyjne czytanie o chorobach w internecie, częste wizyty u lekarzy (często wielu różnych specjalistów), poszukiwanie potwierdzenia swoich obaw u innych, odczuwanie silnego lęku i stresu w związku z możliwością zachorowania, unikanie miejsc i sytuacji, które mogą, zdaniem osoby, zwiększyć ryzyko zachorowania oraz trudności w funkcjonowaniu w życiu codziennym z powodu nieustannego zamartwiania się o swoje zdrowie.
Różnicowanie hipochondrii od realnych problemów zdrowotnych
Kluczowe w diagnozowaniu hipochondrii jest odróżnienie jej od realnych problemów zdrowotnych. Osoby z hipochondrią, mimo braku obiektywnych dowodów na istnienie poważnej choroby, są przekonane o jej obecności. Badania lekarskie często nie wykazują żadnych nieprawidłowości, a lekarze uspokajają pacjenta, jednak lęk i niepokój nie ustępują. W przeciwieństwie do osoby, która faktycznie cierpi na chorobę somatyczną, osoba z hipochondrią skupia się na interpretacji normalnych odczuć jako symptomów poważnej choroby.
Skuteczne metody leczenia nerwicy hipochondrycznej
Leczenie lęku przed chorobą (hipochondria) jest możliwe i skuteczne. Najczęściej stosuje się terapię poznawczo-behawioralną (CBT), która pomaga pacjentowi zidentyfikować i zmienić negatywne myśli i zachowania związane z lękiem o zdrowie. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić farmakoterapię, na przykład leki przeciwdepresyjne lub przeciwlękowe, w celu złagodzenia objawów lęku i depresji, które często towarzyszą hipochondrii.
Terapia poznawczo-behawioralna w walce z hipochondrią
Terapia poznawczo-behawioralna uczy osoby z hipochondrią radzenia sobie z myślami i przekonaniami o chorobie. Pacjent uczy się kwestionować swoje katastroficzne scenariusze, identyfikować bodźce wywołujące lęk i rozwijać strategie radzenia sobie z nim. Często stosuje się także techniki relaksacyjne, takie jak oddech przeponowy i ćwiczenia uważności, które pomagają obniżyć poziom stresu i napięcia.
Wsparcie bliskich w radzeniu sobie z lękiem o zdrowie
Wsparcie bliskich jest niezwykle ważne dla osoby zmagającej się z lękiem przed chorobą (hipochondria). Rodzina i przyjaciele powinni wykazywać się cierpliwością i zrozumieniem, unikać utwierdzania pacjenta w jego obawach (np. poprzez ciągłe analizowanie jego objawów), a zachęcać go do szukania profesjonalnej pomocy. Ważne jest, aby wspierać pacjenta w przestrzeganiu zaleceń terapeutycznych i w realizowaniu celów terapii.
Samopomoc w radzeniu sobie z lękiem o zdrowie
Oprócz profesjonalnej terapii, istnieją również strategie samopomocy, które mogą pomóc w radzeniu sobie z lękiem przed chorobą (hipochondria). Należą do nich: ograniczenie czasu spędzanego na czytaniu o chorobach w internecie, regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta, dbanie o higienę snu, unikanie używek, nauka technik relaksacyjnych i mindfulness, oraz angażowanie się w aktywności, które sprawiają radość i odwracają uwagę od myśli o chorobie.
