Czym jest terapia akceptacji i zaangażowania (ACT)?
Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT) to forma psychoterapii oparta na badaniach behawioralnych i poznawczych, która pomaga ludziom rozwijać psychologiczną elastyczność. Oznacza to umiejętność bycia obecnym w chwili obecnej, otwarcia się na doświadczenia, bez względu na to, jak trudne by były, i podejmowania działań zgodnych z własnymi wartościami. W przeciwieństwie do tradycyjnych terapii poznawczych, które skupiają się na zmianie myśli, ACT kładzie nacisk na zmianę relacji z myślami i uczuciami.
Sześć filarów psychologicznej elastyczności: Heksafleks ACT
Centralnym elementem ACT jest heksafleks, czyli sześć powiązanych ze sobą procesów psychologicznych, które składają się na psychologiczną elastyczność. Te procesy to: akceptacja, defuzja poznawcza, obecność, ja jako kontekst, wartości i zaangażowane działanie. Każdy z tych procesów odgrywa istotną rolę w pomocy ludziom w życiu pełnym sensu i celu, pomimo trudności.
Akceptacja: Uwolnienie się od walki z doświadczeniami
Akceptacja w ACT nie oznacza aprobaty, ale raczej zgodę na odczuwanie trudnych emocji i myśli bez próby ich eliminacji lub zmiany. Walka z nieprzyjemnymi doświadczeniami często prowadzi do nasilenia cierpienia i utraty energii, którą można by wykorzystać na bardziej konstruktywne działania. Akceptacja pozwala „zrobić miejsce” na te doświadczenia i przesunąć uwagę na to, co jest dla nas ważne.
Defuzja poznawcza: Oddzielenie się od myśli
Defuzja poznawcza polega na uczeniu się obserwowania myśli jako myśli, a nie traktowania ich jako faktów lub nakazów. Często identyfikujemy się z naszymi myślami, wierząc, że to, co myślimy, jest prawdą. Defuzja pozwala nam zdystansować się od myśli i podejmować świadome decyzje, zamiast reagować automatycznie na ich treść.
Bycie obecnym: Skupienie na chwili obecnej
Obecność, nazywana również uważnością (mindfulness), to umiejętność świadomego skupienia się na tym, co dzieje się „tu i teraz”, bez oceniania i analizowania. Często jesteśmy pochłonięci myślami o przeszłości lub przyszłości, tracąc kontakt z obecnym momentem. Ćwiczenie obecności pozwala nam w pełni doświadczać życia i podejmować bardziej świadome decyzje.
Ja jako kontekst: Obserwator swoich doświadczeń
Ja jako kontekst odnosi się do poczucia „ja”, które jest stałe i niezmienne, niezależnie od naszych myśli, uczuć i doświadczeń. To „ja” jest obserwatorem naszych doświadczeń, a nie ich sumą. Uświadomienie sobie tego pomaga nam zdystansować się od identyfikowania się z naszymi trudnościami i postrzegać siebie jako coś więcej niż tylko problem.
Wartości: Kompas w życiu
Wartości to nasze głęboko zakorzenione przekonania o tym, co jest dla nas ważne w życiu. Stanowią one nasz wewnętrzny kompas, który kieruje naszymi działaniami. ACT pomaga nam zidentyfikować nasze wartości i podejmować decyzje, które są z nimi zgodne.
Zaangażowane działanie: Realizacja wartości w praktyce
Zaangażowane działanie to podejmowanie konkretnych kroków w kierunku realizacji naszych wartości, pomimo trudności. Oznacza to działanie z intencją, świadomie i z zaangażowaniem, nawet jeśli odczuwamy lęk lub dyskomfort. Zaangażowane działanie jest kluczowe dla tworzenia życia pełnego sensu i spełnienia. Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT) heksafleks pomaga nam zintegrować te elementy w spójną całość.
Dodaj komentarz